Câu chuyện về ly hôn trong quan hệ hôn nhân – gia đình không còn là vấn đề mới mẻ trong xã hội ngày nay. Tuy nhiên, chắc hẳn rằng, vẫn có không ít người còn lúng túng trong việc xác định cơ quan Nhà nước nào có thẩm quyền thụ lý, giải quyết đơn ly hôn. Việc nộp đơn đến cơ quan không thuộc thẩm quyền giải quyết sẽ dẫn đến việc đơn ly hôn sẽ bị từ chối thụ lý. Do đó, hãy cùng Luật Dương Gia phân tích, tìm hiểu cụ thể các quy định của pháp luật liên quan đến căn cứ xác định cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thụ lý, giải quyết đơn ly hôn thông qua bài viết dưới đây!
Căn cứ pháp lý
1. Thẩm quyền giải quyết ly hôn tại Đà Nẵng
Căn cứ tại khoản 1 Điều 28 và khoản 2 Điều 29 Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015 (BLTTDS năm 2015) quy định thì Toà án chính là cơ quan có thẩm quyền giải quyết các yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn cũng như các tranh chấp về ly hôn.
Yêu cầu công nhận thuận tình ly hôn xảy ra trong trường hợp ly hôn theo yêu cầu của cả hai vợ, chồng. Khi vợ, chồng đã tự thoả thuận được các vấn đề về nuôi con, chia tài sản khi ly hôn,… Lúc này, vợ, chồng nộp hồ sơ đến Toà án có thẩm quyền để được giải quyết.
Đối với tranh chấp về ly hôn (hay được gọi là Đơn phương ly hôn). Đây là trường hợp ly hôn theo yêu cầu của một bên vợ hoặc chồng. Hay khi vợ, chồng không thể tự thoả thuận với nhau về những vấn đề về nuôi con, chia tài sản khi ly hôn,… thì lúc này, vợ hoặc chồng có quyền nộp hồ sơ đơn phương ly hôn đến Toà án có thẩm quyền giải quyết.
Do đó, trước tiên, vợ, chồng cần xác định rõ ly hôn theo thủ tục đơn phương ly hôn hay thuận tình ly hôn để làm căn cứ xác định cụ thể Toà án có thẩm quyền giải quyết trong từng trường hợp nhất định.
Theo đó, trường hợp thuận tình ly hôn, chỉ cần vợ hoặc chồng cư trú tại Đà Nẵng (đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc đăng ký tạm trú tại Đà Nẵng) thì đương sự có thể lựa chọn Tòa án tại Đà Nẵng giải quyết vụ việc.
Trường hợp đơn phương ly hôn, bị đơn buộc phải cư trú tại Đà Nẵng thì mới có thể tiến hành việc khởi kiện tại Đà Nẵng.
Đối với các vụ việc có yếu tố nước ngoài như vợ hoặc chồng có quốc tịch nước ngoài, đang sinh sống, làm việc ở nước ngoài hoặc có tài sản ở nước ngoài thì thẩm quyền giải quyết thuộc về Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng.
Trường hợp cả hai vợ chồng đều có quốc tịch Việt Nam, đang sinh sống, làm việc tại Việt Nam, thẩm quyền giải quyết là Tòa án nhân dân cấp quận, huyện như quận Hải Châu, Thanh Khê, Cẩm Lệ, Hòa Vang, Sơn Trà, Liên Chiểu, Ngũ Hành Sơn.
2. Tòa án thụ lý hồ sơ đối với trường hợp thuận tình
Hai vợ chồng có thể thỏa thuận đến Tòa án cấp quận/huyện nơi cư trú (đăng ký thường trú hoặc tạm trú) của vợ hoặc của chồng để làm thủ tục ly hôn.
Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đơn yêu cầu và tài liệu, chứng cứ kèm theo, Chánh án Tòa án sẽ phân công Thẩm phán giải quyết.
Giải quyết hôn nhân thuận tình có thể tiến hành nhanh chóng, tốn ít thời gian nhất. Bởi các bên gần như đã xác định phân chia các quyền, nghĩa vụ liên quan sau khi ly hôn.
Như vậy, trong trường hợp thuận tình ly hôn, vợ, chồng có thể tự thoả thuận về việc nộp hồ sơ ly hôn đến Tòa án nhân dân cấp quận/huyện nơi chồng hoặc vợ cư trú để yêu cầu giải quyết ly hôn.
Ví dụ: Nếu hiện tại vợ có hộ khẩu thường trú/đăng ký tạm trú tại Quận Cẩm Lệ và chồng có hộ khẩu thường trú/đăng ký tạm trú tại Quận Sơn Trà thì trong trường hợp này, Toà án nhân dân Quận Cẩm Lệ và Toà án nhân dân Quận Sơn Trà đều có thẩm quyền giải quyết đơn ly hôn. Tuy nhiên, vợ, chồng chỉ được chọn 1 trong 2 cơ quan nêu trên để nộp đơn yêu cầu giải quyết.
3. Tòa án thụ lý hồ sơ ly hôn với trường hợp ly hôn đơn phương
Khác với thuận tình ly hôn, việc xác định Toà án có thẩm quyền giải quyết đơn khởi kiện “Về việc đơn phương ly hôn” phải được xác định thông qua các trường hợp sau:
– Trong trường hợp xác định được nơi bị đơn cư trú, làm việc
Theo quy định tại Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì Tòa án nơi bị đơn cư trú (thường trú, tạm trú) hoặc làm việc sẽ giải quyết những tranh chấp về hôn nhân và gia đình theo thủ tục sơ thẩm. Ưu tiên nộp ở nơi bị đơn cư trú, nếu không xác định được mới tiến hành nộp ở nơi bị đơn làm việc. Do đó thủ tục để giải quyết ly hôn cũng không ngoại lệ.
Theo đó, vợ hoặc chồng muốn đơn phương ly hôn thì phải gửi đơn đến Tòa án nơi bị đơn (người bị khởi kiện) cư trú, làm việc.
Ví dụ: Anh A là bị đơn trong vụ án ly hôn, anh A có hộ khẩu thường trú tại quận Hải Châu thì nguyên đơn (người khởi kiện) phải nộp đơn ly hôn đến Tòa án nhân dân quận Hải Châu để được thụ lý và giải quyết.
– Trường hợp không xác định được nơi bị đơn cư trú, làm việc
Lúc này, vợ hoặc chồng muốn đơn phương ly hôn có thể nộp đơn đến Tòa án nơi bị đơn cư trú, làm việc cuối cùng hoặc nơi bị đơn có tài sản để giải quyết.
– Trường hợp do bị đơn mất tích mà không xác định được nơi cư trú:
Bắt buộc phải yêu cầu Tòa án tuyên bố người này mất tích trước khi giải quyết các thủ tục liên quan. Đây là nội dung được suy ra theo khoản 2 Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014. Vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn.
4. Tòa án thụ lý hồ sơ ly hôn có yếu tố nước ngoài tại Đà Nẵng
– Thẩm quyền giải quyết của Tòa án Việt Nam:
Trường hợp ly hôn này mang đến đặc trưng riêng khi có yếu tố nước ngoài. Yếu tố nước ngoài được xác định theo căn cứ điều 127 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014. Theo đó, Tòa án Việt Nam có thẩm quyền giải quyết các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài giữa:
+ Công dân Việt Nam với người nước ngoài;
+ Người nước ngoài với nhau thường trú tại Việt Nam;
+ Nếu người Việt Nam ly hôn với người nước ngoài nhưng không thường trú tại Việt Nam vào thời điểm ly hôn nhưng hai vợ chồng không có nơi thường trú chung.
–Thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân các cấp:
Tại khoản 3 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án nhân dân cấp huyện sẽ không có thẩm quyền giải quyết các vụ án ly hôn nếu:
+ Có đương sự hoặc tài sản ở nước ngoài;
+ Cần ủy thác tư pháp cho cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài, cho Tòa án, cơ quan có thẩm quyền của nước ngoài.
Trường này áp dụng theo điểm a khoản 1 Điều 37 Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, Tòa án nhân dân cấp tỉnh/thành phố có thẩm quyền giải quyết theo thủ tục sơ thẩm những vụ ly hôn. Thể hiện tính chất phức tạp, cần căn cứ trong khả năng giải quyết của cấp tỉnh.
Tòa án cấp huyện sẽ không có thẩm quyền giải quyết các vụ ly hôn có yếu tố nước ngoài. Trừ khi giải quyết ly hôn giữa công dân Việt Nam cư trú ở khu vực biên giới với công dân nước láng giềng cùng cư trú ở khu vực biên giới với Việt Nam. Đây là nội dung quy định tại khoản 4 Điều 35 Luật Tố tụng Dân sự năm 2015.
– Thẩm quyền giải quyết của Toà án theo lãnh thổ
+ Nếu bị đơn (người bị kiện) có nơi cư trú (thường trú hoặc tạm trú) ở Việt Nam thì thẩm quyền giải quyết vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài do Tòa án nhân dân cấp Tỉnh/thành phố nơi bị đơn cư trú hoặc làm việc thụ lý và giải quyết;
+ Nếu bị đơn (người bị kiện) không có nơi cư trú (thường trú hoặc tạm trú) ở Việt Nam thì thẩm quyền giải quyết vụ việc ly hôn có yếu tố nước ngoài do Tòa án nhân dân cấp Tỉnh/thành phố nơi nguyên đơn cư trú hoặc làm việc thụ lý và giải quyết.
Như vậy, khi có yếu tố nước ngoài, thẩm quyền giải quyết án ly hôn tại Đà Nẵng là Tòa án nhân dân thành phố Đà Nẵng.
5. Có được ủy quyền cho người khác thực hiện việc ly hôn không?
Hiện nay, theo quy định của khoản 4 Điều 85 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015, vợ, chồng không được ủy quyền ly hôn cho người khác tham gia tố tụng. Thay vào đó, nếu không thể tham gia tố tụng thì bạn có thể gửi đơn đề nghị xét xử vắng mặt đến Tòa án.
Chỉ có thể ủy quyền việc giải quyết việc chia tài sản chung, giải quyết việc nợ chung.
Mặc dù không được ủy quyền, Quý khách hàng vẫn có thể thuê luật sư để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình đối với việc ly hôn, giành quyền nuôi con, cấp dưỡng nuôi con, chia tài sản chung, nợ chung…
Trên đây là bài viết chi tiết về nơi tiếp nhận đơn ly hôn tại Đà Nẵng. Hy vọng có thể mang đến cho bạn đọc những thông tin bổ ích. Trường hợp có thắc mắc, cần tư vấn, thuê luật sư… Quý khách hàng vui lòng liên hệ Công ty luật Dương Gia để được hỗ trợ.
CÔNG TY LUẬT TNHHH DƯƠNG GIA - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
Địa chỉ: 141 Diệp Minh Châu, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng
Điện thoại: 0931548999; 02367300899
