Ngày nay xã hội ngày càng phát triển, đời sống ngày càng nâng cao cùng với sự du nhập của các tư tưởng, cách sống mới làm cho mỗi người có một cái nhìn khác nhau về vấn đề nào đó trong đó có ly hôn đơn phương. Ly hôn đơn phương thì không còn gì lạ với chúng ta tuy nhiên hiện nay số vụ ly hôn đơn phương đã tăng nhiều so với trước đây. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là việc ngoại tình của vợ hoặc chồng góp phần làm tăng tình trạng ly hôn đơn phương như hiện nay.
Căn cứ pháp lý
1. Thực trạng về việc ly hôn đơn phương do ngoại tình
1.1. Thực trạng về quan hệ ngoại tình hiện nay
Hiện nay không thể phủ nhận việc bình đẳng giới dẫn đến con người tự do và thoải mái trong việc lựa chọn tình cảm, sống theo cảm xúc của bản thân. Tuy nhiên xã hội hiện đại, việc gặp gỡ, tiếp xúc nhiều đối tượng khác nhau dẫn đến có nhiều lựa chọn chi phối cảm xúc. Việc tự do quá mức trong tình cảm dẫn đến một số vợ/chồng đã bước chân vào cuộc sống hôn nhân nhưng lại cảm thấy bạn đời của mình không còn mới mẻ, thú vị như trước dẫn đến nhàm chán và bắt đầu tìm kiếm những mối quan hệ ngoài luồng, còn gọi là quan hệ ngoại tình.
Theo số liệu từ Tòa án nhân dân tỉnh Hải Dương, từ ngày 1-10-2023 đến 30-6-2024, Tòa án nhân dân hai cấp trong tỉnh Hải Dương thụ lý 4.051 vụ án hôn nhân và gia đình, trong đó giải quyết 3.377 vụ.Tổng số vụ án hôn nhân gia đình chiếm khoảng 61% tổng số vụ án Tòa án nhân dân hai cấp trong tỉnh thụ lý. Hầu hết các vụ án hôn nhân gia đình là đề nghị giải quyết ly hôn
Ngày 10/12, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Ngãi cho biết, trong năm 2024, Tòa án nhân dân các cấp tại Quảng Ngãi thụ lý hơn 8.800 vụ việc. Trong số này có 2.541 vụ ly hôn, giảm 400 vụ so với năm 2023.Tòa án đã thụ lý theo thủ tục tố tụng 2.061 vụ. Qua đó, Tòa án các cấp đã giải quyết ly hôn cho 2.002 cặp vợ chồng.
…
Trong số các vụ án hôn nhân và gia đình thì lý do ngoại tình của vợ hoặc chồng chiếm một phần không nhỏ trong tổng số nguyên nhân dẫn đến ly do tan vỡ của các cặp vợ chồng.
1.2. Nguyên nhân ly hôn đơn phương hiện nay
Có rất nhiều nguyên dẫn đến việc ly hôn đơn phương tăng cao như hiện nay tiêu biểu như là:
– Qua thực tiễn có thể thấy nguyên nhâu xâu xa dẫn đến các vụ ly hôn đơn phương xuất phát từ các cặp vợ chồng trẻ. Khi họ bước vào cuộc hôn nhân mà chưa trang bị cho mình đầy đủ kiến thức về cuộc sống gia đình, tâm lý, vấn đề tài chính…. Dẫn đến mâu thuẫn, cãi vã những năm đầu sau khi cưới của các cặp vợ chồng trẻ. Bên cạnh đó việc thiếu kinh nghiệm xử lý mâu thuẫn khi có vấn đề xảy ra cũng là phần nguyên nhân làm cho mối quan hệ đi vào ngõ cụt dẫn đến các vụ việc ly hôn.
– Ngoài những lý do ở trên không thể nói tới thực trạng hiện nay các cặp ly hôn đơn phương là do vợ hoặc chồng ngoại tình dẫn đến ly hôn. Đây cũng có thể được coi là một trong số những ly do chính dẫn đến ly hôn đơn phương hiện nay. Ngoại tình sẽ được hình thành khi hai bên có khúc mắc, trục trặc trong cuộc sống. Ngoại tình thường đi cùng với những cơn ghen tuông tùy vào mức độ. Đây cũng chính là nguyên nhân dẫn đến ly hôn ở nhiều cặp vợ chồng hiện nay.
1.3. Xử phạt đối với hành vi ngoại tình
Căn cứ quy định tại Khoản 1 Điều 59 Nghị định 82/2020/NĐ-CP quy định về hình thức xử phạt hành chính đối với hành vi ngoại tình như sau:
“ 1. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau:
….
b) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác;
c) Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ;
…”
Ngoài bị xử phạt hành chính thì hành vi ngoại tình còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự quy định tại Điều 182 Bộ luật hình sự 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017 như sau:
“1. Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
a) Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn;
b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát;
b) Đã có quyết định của Tòa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó.”
Có thể thấy tuỳ vao mức độ tính chất của hành vi ngoài biện pháp xử lý hành chính pháp luật còn quy định biện pháp truy cứu trách nhiệm hình sự nhằm tăng tính răng đe bảo vệ chế độ hôn nhân một vợ một chồng
2. Quy định pháp luật về đơn phương ly hôn do ngoại tình
2.1. Trường hợp nào thì được ly hôn đơn phương
Theo quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 thì Toà án sẽ thụ lý việc ly hôn đơn phương khi có căn cứ đối với các trường hợp sau:
– Khi vợ hoặc chồng có hành vi bạo lực gia đình
– Vợ hoặc chồng vi phạm nghiêm trọng, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào trầm trọng, đời sống hôn nhân không thể kéo dài, mục đích hôn nhân không đạt( Ví dụ như: Vợ hoặc chồng ngoại tình, vợ, chồng không thể sinh con, hoặc hai vợ chồng đã ly thân một thời gian rất lâu…)
– Vợ hoặc chồng bị Toà án tuyên bố mất tích
Theo quy định tại Điều 56 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, trường hợp vợ/chồng bạn có hành vi ngoại tình mà làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được thì bạn có quyền yêu cầu ly hôn. Tuy nhiên, Theo quy định tại Khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân gia đình 2014 thì người chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Như vậy, pháp luật hạn chế quyền yêu cầu ly của người chồng trong một số trường hợp nhất định, cụ thể là trường hợp người vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, đây là quy định của pháp luật nhằm đảm bảo tốt nhất quyền và lợi ích hợp pháp của đối tượng là phụ nữ đang mang thai, trẻ em. Khi hết thời gian nêu trên người chồng mới có quyền yêu cầu ly hôn.
Tuy nhiên, quy định này chỉ hạn chế quyền ly hôn của người chồng. Có nghĩa là nếu người vợ làm đơn xin ly hôn, mặc dù đang có thai hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, thì tòa án vẫn thụ lý, giải quyết như những trường hợp bình thường khác.
2.2. Hồ sơ ly hôn đơn phương do ngoại tình
– Đơn khởi kiện ly hôn;
– Bản sao có chứng thực căn cước công dân của vợ và chồng;
– Giấy chứng nhận đăng ký kết hôn ( bản chính);
– Giấy khai sinh của con ( bản sao có chứng thực) nếu có con chung;
– Chứng cứ chứng minh vợ hoặc chồng ngoại tình.
2.3. Thủ tục ly hôn đơn phương do ngoại tình
Bước 1: Nộp hồ sơ
Người yêu cầu nộp đơn khởi kiện tại Toà án nhân dân cấp quận/huyện nơi cư trú của vợ hoặc chồng bằng cách trực tiếp hoặc qua dịch vụ bưu chính.
Bước 2: Tiếp nhận hồ sơ và thụ lý giải quyết
-Sau khi nhận đơn khởi kiện cùng hồ sơ hợp lệ, trong thời hạn 05 ngày làm việc Thẩm phán được phân công kiểm tra đơn và thông báo nộp tiền tạm ứng án phí cho người yêu cầu.
-Người yêu cầu nộp tiền tạm ứng án phí dân sự sơ thẩm tại chi cục thì hành án dân sự cấp quận/huyện nơi người yêu cầu nộp đơn ly hôn. Sau đó nộp lại biên lai đóng phí cho Toà án.
-Trong thời hạn 01 tháng Toà án tiến hành mở phiên toà hoà giải
-Trường hợp hoà giải thành thì Toà án lập biên bản hoà giải thành và sau 07 ngày mà các đương sự không có thay đổi về ý kiến thì Toà án ra quyết định công nhận hoà giải thành và quyết định này có hiệu lực ngay và không được kháng cáo kháng nghị.
-Trường hợp hoà giải không thành thì Toà án cũng phải đưa ra biên bản và sau đó đưa vụ án ra xét xử.
Bước 3: Trả kết quả
-Sau khi đưa vụ án ra xét xử nếu thấy hai bên tự nguyên ly hôn Toà án ra quyết định chấm dứt quan hệ hôn nhân vợ chồng.
2.4. Án phí đối với ly hôn đơn phương
-Trường hợp ly hôn đơn phương không có tranh chấp
+ Án phí ly hôn sơ thẩm là 300.000 đồng ( ba trăm nghìn đồng)
-Trường hợp ly hôn đơn phương có tranh chấp, thì án phí được tính như sau:
+ Tranh chấp tài sản từ 6.000.000 đồng trở xuống mức án phí là 300.000 đồng.
+ Tranh chấp tài sản từ trên 6.000.000 đồng đến 400.000.000 đồng mức án phí bằng bằng 5% giá trị tài sản tranh chấp.
+ Tranh chấp tài sản từ 400.000.000 đồng đến 800.000.000 đồng mức án phí bằng 20.000.000 đồng + 4% phần giá trị tài sản tranh chấp vượt quá 400.000.000 đồng.
+ Tranh chấp tài sản từ 800.000.000 đồng đến 2.000.000.000 đồng mức án phí bằng 36.000.000 đồng + 3% phần giá trị tài sản tranh chấp vượt quá 800.000.000 đồng.
+ Tranh chấp tài sản từ trên 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng mức án phí bằng 72.000.000 đồng + 2% của phần giá trị tài sản tranh chấp vượt quá 4.000.000 đồng.
+ Tranh chấp tài sản trên 4.000.000 đồng mức án phí bằng 112.000.000 đồng + 0.1% phần giá trị tài sản tranh chấp vượt quá 4.000.000 đồng.
Tóm lại đối với vấn đề “Ngoại tình có được ly hôn đơn phương không?” thì câu trả lời là có đối với người yêu cầu ly hôn là vợ hoặc chồng. Tuy nhiên người chồng trong một vài trường hợp sẽ không làm được làm đơn ly hôn đơn phương trong một vài trường hơp như bài viết đã nêu ở trên.
CÔNG TY LUẬT TNHHH DƯƠNG GIA - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG
Địa chỉ: 141 Diệp Minh Châu, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng
Điện thoại: 0931548999; 02367300899
