Hành vi tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép là hành vi tội phạm nguy hiểm mà tác động của nó liên quan trực tiếp tới sự ổn định của xã hội. Hành vi tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép là hành vi chủ động, có lỗi và gây hậu quả nghiêm trọng tới hoạt động quản lý dân cư và xuất nhập cảnh do vậy việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với hành vi này đã được quy định đầy đủ và nghiêm khắc trong Bộ luật Hình sự hiện hành để tăng cường tính răn đe và phòng ngừa chung. Bài viết dưới đây sẽ đi vào phân tích về nội dung của tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép.
Căn cứ pháp lý:
– Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017.
1. Cấu thành tội phạm của tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép
BLHS hiện hành quy định về Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép như sau:
Điều 349. Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép
“1. Người nào tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 120 của Bộ luật này, thì bị phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm:
a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;
b) Phạm tội 02 lần trở lên;
c) Đối với từ 05 người đến 10 người;
d) Có tính chất chuyên nghiệp;
đ) Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
e) Tái phạm nguy hiểm.
3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm:
a) Đối với 11 người trở lên;
b) Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên;
c) Làm chết người.
4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”
* Mặt khách thể của tội phạm:
Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép trực tiếp xâm phạm đến các quy định Nhà nước về quản lý dân cư, quản lý hoạt động xuất nhập cảnh, đây là các quy định nhằm đảm bảo trật tự quản lý hành chính trong lĩnh vực quản lý dân cư, quản lý hoạt động xuất nhập cảnh.
* Mặt chủ thể của tội phạm:
Chủ thể của tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép chỉ có thể là cả nhân người có năng lực trách nhiệm hình sự và từ đủ 16 tuổi trở lên sẽ chịu trách nhiệm hình sự về tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép.
* Mặt khách quan của tội phạm:
Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép quy định tại điều 349 BLHS năm 2015 gồm hai dạng hành vi: hành vi tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép và hành vi môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép.
– Hành vi tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép:
Hành vi tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép tương ứng với hành vi của người tổ chức trong đồng phạm, thể hiện ở chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, bao gồm cả rủ rê, dụ dỗ, lôi kéo người khác, lập kế hoạch, tạo điều kiện cho việc trốn đi hoặc ở lại nước ngoài trái phép. Người được tổ chức, môi giới trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép có thể là công dân Việt Nam, người nước ngoài hoặc người không quốc tịch.
Các đối tượng phải trốn đi nước ngoài là các đối tượng bị cấm xuất cảnh (đang bị truy nã…), đang bị tạm hoãn xuất cảnh (đang nợ thuế), không thuộc diện được xuất cảnh (theo diện du lịch, thăm người thân, du học…), không có đủ điều kiện để xuất cảnh (không có đủ giấy tờ có giá trị pháp lý cần thiết..).
Thủ đoạn tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép rất đa dạng, thông thường dưới dạng du lịch, xuất khẩu lao động, thăm người thân, hôn thê, hoặc tổ chức vượt biên. Để có thể tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, thông thưởng chủ thể phải lên kế hoạch, sắp xếp, chuẩn bị các giấy tờ cần thiết cho việc trốn đi hoặc ở lại trái phép như làm giả, sửa chữa hộ chiếu, làm giả hợp đồng lao động.
– Hành vi môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép:
Hành vi môi giới được hiểu là hành vi làm trung gian cho các bên tiếp xúc, đàm phán và thiết lập các quan hệ để hưởng thủ lao. Nội dung của hoạt động môi giới thường chỉ gồm việc tìm kiếm khách hàng và tiến hành một số đàm phán ban đầu với họ, giúp cho người được môi giới tiếp xúc với khách hàng và hỗ trợ các bên trong việc đàm phán và kí kết hợp đồng. Khác với người đại diện, người môi giới không trực tiếp giao kết hợp đồng với khách hàng. Môi giới trong trường hợp này thể hiện ở hành vi dẫn dắt, làm trung gian cho người có nhu cầu trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép với người có khả năng tổ chức cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép nhằm giúp người khác đi ra khỏi lãnh thổ Việt Nam hoặc ở lại lãnh thổ nước ngoài không được phép của cơ quan có thẩm quyền.
* Mặt chủ quan của tội phạm:
Tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép được thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp. Người phạm tội nhận thức được tính chất trái pháp luật hành vi của mình là tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép và mong muốn thực hiện hành vi đó. Người phạm tội không cần biết người trốn đi nước ngoài có ý định ở lại nước ngoài đó không, có được ở lại nước ngoài không và ở lại bằng cách nào. Người phạm tội không có ý thức lừa dối hay trái ý muốn người trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép.
Động cơ, mục đích phạm tội của người phạm tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép độc lập với động cơ, mục đích của người trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép. Người trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép có thể vì nhiều lý do như trốn lệnh truy nã, mong muốn có việc làm, thu nhập, đoàn tụ gia đình… Thông thường, chủ thể của tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép có động cơ vụ lợi, tuy nhiên đây không phải là dấu hiệu bắt buộc của tội phạm này nên không cần thiết phải chứng minh động cơ của người tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép là nhằm thu lợi ích vật chất.
2. Khung hình phạt của tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép
* Hình phạt theo quy định tại Khoản 1 Điều 349 BLHS:
Khoản 1 Điều 349 với chế tài phạt tù từ 01 năm đến 05 năm là khung hình phạt cơ bản của tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép. Mức cao nhất của khung hình phạt là 05 năm tù nên đây là tội phạm nghiêm trọng.
* Hình phạt quy định tại Khoản 2 Điều 349 BLHS:
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 2 Điều 349 thì bị phạt tù từ 05 năm đến 10 năm. Đây là khung hình phạt tăng nặng của tội phạm này, mức cao nhất của khung hình phạt là 10 năm tù nên đây là tội phạm rất nghiêm trọng. Cụ thể:
– Lợi dụng chức vụ, quyền hạn: Lợi dụng chức vụ, quyền hạn là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn và đã sử dụng chức vụ, quyền hạn đó một cách trái phép nhằm mục đích vụ lợi. Hành vi đó gây thiệt hại cho lợi ích của Nhà nước, của tổ chức xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân là do người có chức vụ, quyền hạn thực hiện và có liên quan trực tiếp đến chức vụ, quyền hạn của người phạm tội, nếu họ không có chức vụ, quyền hạn đỏ thì họ khó có thể thực hiện được hành vi gây thiệt hại.
– Phạm tội 02 lần trở lên: là trường hợp người thực hiện tội phạm đã phạm cùng một tội từ 02 lần trở lên, mà nếu tách riêng mỗi lần đó thì đều có đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định tại khoản 1 của Điều luật đó và chưa lần nào bị đưa ra xét xử, được miễn trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, miễn chấp hành hình phạt, xóa án tích hoặc đã chấp hành xong hình phạt.
– Đối với từ 05 người đến 10 người;
– Có tính chất chuyên nghiệp: là trường hợp người phạm tội đã phạm tội nhiều lần, từ 05 lần trở lên, đã bị kết án về tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, chưa được xóa án tích mà còn phạm tội, hoặc cả phạm tội nhiều lần và đã bị kết án về tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép, chưa được xóa án tích mà còn phạm tội, trong đó có lần đã bị xét xử nhưng chưa được xóa án tích, hoặc chưa lần nào bị xét xử và chưa lần phạm tội nào hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, và người phạm tội đều lấy các lần phạm tội làm nghề sinh sống và lấy kết quả của việc phạm tội làm nguồn sống chính.
– Thu lợi bất chính từ 100.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng;
– Tái phạm nguy hiểm: là trường hợp đã bị kết án về tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do cố ý, chưa được xoá án tích mà lại phạm tội rất nghiêm trọng, tội đặc biệt nghiêm trọng do cố ý hoặc đã tái phạm, chưa được xoá án tích mà lại phạm tội do cố ý.
* Hình phạt quy định tại Khoản 3 Điều 349 BLHS:
Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 3 Điều 349, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 15 năm: Đối với 11 người trở lên; Thu lợi bất chính 500.000.000 đồng trở lên; Làm chết người. Đây là khung hình phạt tăng nặng thứ hai, có mức cao nhất của khung hình phạt là 15 năm tù nên đây là tội phạm rất nghiêm trọng.
* Khung hình phạt bổ sung:
Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng hoặc cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm. Hình phạt cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định chỉ áp dụng khi xét thấy nếu để người bị kết án đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc đó thì có thể gây nguy hại cho xã hội.
Như vậy, bài viết trên đây đã làm rõ nội dung về tội tổ chức, môi giới cho người khác trốn đi nước ngoài hoặc ở lại nước ngoài trái phép. Hy vọng bài viết sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin bổ ích. Trường hợp có thắc mắc bạn có thể liên hệ tổng đài 19006586 để được hỗ trợ tư vấn cụ thể.
