Hướng dẫn đầu tư vào Việt Nam (P2): Thành lập doanh nghiệp và các hình thức kinh doanh

4.1. Đặc điểm chính của BCC

• BCC là thỏa thuận hợp đồng giữa một hoặc nhiều bên Việt Nam và nước ngoài để thực hiện hoạt động kinh doanh tại Việt Nam cho một hoặc nhiều dự án.
• Hợp đồng này yêu cầu các bên phân chia trách nhiệm cũng như chia sẻ lợi nhuận và rủi ro.
• Không hình thành pháp nhân riêng biệt. BCC là một dạng liên doanh không hợp nhất, tương tự như hợp danh trong hệ thống pháp luật thông thường. Không giống như công ty TNHH hoặc công ty cổ phần, các bên tham gia BCC chịu trách nhiệm pháp lý riêng biệt. Đồng thời, BCC không phải là đối tượng chịu thuế, mà mỗi bên tham gia sẽ chịu thuế riêng.
• BCC chỉ được phép thực hiện các hoạt động nằm trong phạm vi kinh doanh đã được phê duyệt theo giấy phép đầu tư.

• Các bên tham gia BCC phải xin phê duyệt dự án tại Việt Nam từ cơ quan có thẩm quyền bằng cách nộp đơn xin Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (IRC).

4.2. Văn phòng quản lý của bên nước ngoài

• Các bên nước ngoài tham gia BCC có thể thành lập một văn phòng quản lý dưới tên và phục vụ lợi ích của mình tại Việt Nam.
• Văn phòng quản lý không được coi là pháp nhân riêng biệt nhưng có thể sử dụng con dấu, mở tài khoản ngân hàng, tuyển dụng nhân viên (cả người nước ngoài và trong nước), và thực hiện các hợp đồng thương mại trong phạm vi hoạt động được ghi nhận trong giấy phép đầu tư và hợp đồng BCC.
• Các bên tham gia BCC cũng có thể thành lập một ban điều phối, bao gồm các đại diện do các bên bổ nhiệm để quản lý hợp đồng.

5. Văn phòng đại diện, chi nhánh và phạm vi kinh doanh

5.1. Văn phòng đại diện

– Đặc điểm chính

Văn phòng đại diện dễ dàng và nhanh chóng để thành lập nhưng phạm vi hoạt động bị giới hạn. Văn phòng đại diện có thể thuê văn phòng, tuyển dụng nhân viên địa phương và nước ngoài, thực hiện các hoạt động kinh doanh nhất định.

– Hoạt động được phép

• Hoạt động như một văn phòng liên lạc.
• Nghiên cứu thị trường và tìm kiếm cơ hội kinh doanh cho công ty mẹ nước ngoài.

Văn phòng đại diện không được phép thực hiện các hoạt động tạo doanh thu như: buôn bán, cung cấp dịch vụ, phát hành hóa đơn, thu hồi doanh thu, hoặc tiến hành các hoạt động tiếp thị trực tiếp.

– Thuế thu nhập

• Văn phòng đại diện được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp và không cần thực hiện kiểm toán.
• Nhân viên Việt Nam và nước ngoài của văn phòng đại diện phải đóng thuế thu nhập cá nhân.

– Thủ tục thành lập

• Sở Công Thương cấp giấy phép cho phần lớn các văn phòng đại diện.
• Một số ngành nghề đặc thù cần giấy phép từ cơ quan quản lý chuyên ngành (ví dụ: Bộ Tài chính cấp phép cho công ty bảo hiểm, Ngân hàng Nhà nước cấp phép cho ngân hàng).
• Công ty mẹ nước ngoài phải hoạt động tối thiểu một năm tại quốc gia của mình trước khi đủ điều kiện thành lập văn phòng đại diện tại Việt Nam.

5.2. Chi nhánh

Theo luật pháp Việt Nam, “chi nhánh” là doanh nghiệp hoàn toàn thuộc sở hữu nước ngoài hoạt động trong các lĩnh vực dịch vụ cụ thể, được quản lý chặt chẽ bởi Chính phủ Việt Nam, bao gồm ngân hàng, luật, hàng không và bảo hiểm. Chi nhánh không có tư cách pháp nhân tại Việt Nam, vì vậy công ty mẹ chịu trách nhiệm hoàn toàn về các nghĩa vụ và cam kết của chi nhánh. Tuy nhiên, chi nhánh được phép hoạt động chính thức tại Việt Nam, bao gồm phát hành hóa đơn nội địa và thực hiện các hợp đồng tại Việt Nam.

Mặc dù chi nhánh được phép kinh doanh tại Việt Nam, phạm vi hoạt động của chi nhánh bị hạn chế hơn so với doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài (WFOE). Để đủ điều kiện thành lập chi nhánh, công ty mẹ phải hoạt động ít nhất 5 năm tại quốc gia của mình.

Đơn xin cấp giấy phép thành lập chi nhánh được nộp cho bộ hoặc cơ quan có thẩm quyền khác của ngành đó. Ví dụ, một ngân hàng sẽ nộp đơn lên Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, một công ty bảo hiểm sẽ nộp đơn lên Bộ Tài chính, một công ty luật sẽ nộp đơn lên Bộ Tư pháp và một hãng hàng không sẽ nộp đơn lên Bộ Giao thông vận tải. Do đó, các yêu cầu cụ thể để thành lập chi nhánh phụ thuộc rất nhiều vào ngành.

5.3. Phạm vi kinh doanh

– Quy định về phạm vi kinh doanh

Tại Việt Nam, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FIEs) chỉ được phép hoạt động trong phạm vi ngành nghề đã đăng ký trong giấy phép đầu tư. Các ngành nghề này dựa trên Phân loại sản phẩm trung tâm tạm thời (CPC) của Liên Hợp Quốc hoặc Hệ thống ngành kinh tế Việt Nam. Nếu ngành nghề nằm ngoài các hệ thống này, nhà đầu tư có thể đề nghị đăng ký ngành nghề riêng lẻ.

Mọi hoạt động ngoài phạm vi kinh doanh được phê duyệt có thể bị coi là không hợp lệ hoặc dẫn đến các hình phạt hành chính.

– Hạn chế về phạm vi kinh doanh

Phạm vi kinh doanh thường bị giới hạn về hoạt động cụ thể và địa điểm. Ví dụ:

• Doanh nghiệp sản xuất động cơ ô tô không được phép sản xuất hộp số ô tô nếu không được cấp phép bổ sung.
• Nhà phát triển bất động sản chỉ được hoạt động tại địa điểm được phê duyệt; muốn mở rộng phải xin phép đầu tư bổ sung.
• Nhà máy tại Hà Nội muốn mở thêm nhà máy ở TP.HCM phải xin giấy phép đầu tư mới.
• Bộ phận nhân sự của FIE sản xuất không được cung cấp dịch vụ tuyển dụng cho bên thứ ba nếu chưa đăng ký ngành nghề này.

– Hậu quả khi hoạt động ngoài phạm vi

Nếu FIE hoạt động ngoài phạm vi được cấp phép, cơ quan có thẩm quyền có thể:

• Cảnh cáo, phạt tiền, hoặc tịch thu thu nhập bất hợp pháp.
• Đình chỉ kinh doanh hoặc thu hồi giấy phép đầu tư.
• Hợp đồng thương mại liên quan đến hoạt động này có thể bị coi là vô hiệu.

Trên đây là bài viết “Hướng dẫn đầu tư vào Việt Nam (P2): Thành lập doanh nghiệp và các hình thức kinh doanh”. Trường hợp bạn còn đang thắc mắc hoặc muốn được sử dụng dịch vụ pháp lý, liên hệ ngay Luật Dương Gia qua số Hotline: 079.497.8999 – 093.154.8999 để được tư vấn và hỗ trợ sớm nhất!