Việc xây nhà trên đất bố mẹ vợ hoặc bố mẹ chồng cho rất phổ biến, bởi khi hai vợ chồng kết hôn có rất nhiều cặp vợ chồng được ba mẹ tạo điều kiện để làm ăn sinh sống tốt nhất cho con cháu mình thông qua việc tặng cho đất để xây nhà, nhưng đôi khi việc này sẽ xảy ra những tranh chấp khi ly hôn, nhất là khi tặng cho bằng lời nói.
Tùy thuộc vào việc quyền sử dụng đất, nhà ở là tài sản chung hay tài sản riêng mà phương án xử lý tài sản đó khi ly hôn sẽ khác nhau. Vậy, Tài sản chung là gì? Xây nhà trên đất bố mẹ chồng cho khi ly hôn giải quyết như thế nào?
Căn cứ pháp lý:
1. Tài sản chung của vợ chồng là gì?
Khoản 1 Điều 33 Luật hôn nhân gia đình 2014 có quy định về tài sản chung của vợ chồng như sau:
“Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.
Quyền sử dụng đất mà vợ, chồng có được sau khi kết hôn là tài sản chung của vợ chồng, trừ trường hợp vợ hoặc chồng được thừa kế riêng, được tặng cho riêng hoặc có được thông qua giao dịch bằng tài sản riêng.”
Vậy tài sản chung là tất cả tải sản trong thời ky hôn nhân do vợ chồng cùng nhau tạo ra trong hoạt động sản xuất và kinh doanh hằng ngày.
2. Quyền sở hữu đất là gì?
Khoản 16 Điều 3 Luật đất đai năm 2013 có quy định:
“Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất là chứng thư pháp lý để Nhà nước xác nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở, tài sản khác gắn liền với đất hợp pháp của người có quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và quyền sở hữu tài sản khác gắn liền với đất”
Theo đó, quyền sở hữu đất là quyền được định đoạt tặng cho hay sử dụng đất để thu lợi nhuận theo đó, người có quyền sở hữu sử dụng đất phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất,…tài sản gắn liền với đất hợp pháp.
3. Xây nhà trên đất của bố mẹ chồng khi ly hôn giải quyết thế nào?
3.1. Nhà và đất là tài sản chung
Căn cứ khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 có quy định như sau:
“Tài sản chung của vợ chồng gồm tài sản do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh, hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác trong thời kỳ hôn nhân, trừ trường hợp được quy định tại khoản 1 Điều 40 của Luật này; tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.”
Như vây, nhà đất được xác định là tài sản chung nếu thuộc trường hợp bố mẹ chồng tặng quyền sử dụng đất cho cả con trai và con dâu thông qua giấy chuyển nhượng quyền sử dụng đất và đồng thời nhà ở được tạo lập bằng tiền lương, tiền công hoặc các tài sản chung khác của vợ chồng. Thì khi đó tài sản trên thuộc và tài sản chung của hai vợ chồng
Phương án chia tài sản khi ly hôn:
Căn cứ khoản 1, 2 Điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định về nguyên tắc giải quyết tài sản chung của vợ chồng khi ly hôn thì khi nhà đất là tài sản chung thì việc xử lý nhà đất đó do vợ chồng được ưu tiên bằng sự thỏa thuận của hai vợ chồng , nếu không thỏa thuận được thì sẽ chia đôi nhưng có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên,…và do Toà án giải quyết.
3.2. Nhà là tài sản chung, đất là tài sản riêng của chồng hoặc của cha mẹ chồng
Trường hợp 1:
Ví dụ: Chị A kết hôn với B, sau khi kết hôn ba mẹ chồng (ba mẹ B) có thoả thuận trao cho B đứng tên đối với quyền sử dụng một thửa đất tại thành phố Đà Nẵng để hai vợ chồng xây nhà. Sau một thời gian hai vợ chồng cùng nhau làm việc và tích góp đã xây nhà hoàn tất. Tuy nhiên, A và B chung sống với nhau được 2 năm sau đó phát sinh nhiều mâu thuẫn, A và B quyết định ly hôn, theo đó nhà và đất trên sẽ được giải quyết như sau.
– Xác định tài sản chung, tài sản riêng của vợ chồng được Luật Hôn nhân và gia đình 2014 quy định rõ tại khoản 1 Điều 33
– Căn cứ theo quy định trên, nếu bố mẹ chồng tặng riêng quyền sử dụng đất cho con trai thì quyền sử dụng đất được xác định là tài sản riêng của người con trai, nhà ở do vợ chồng xây dựng bằng tiền lương, tiền công hoặc các thu nhập khác của vợ chồng có được trong thời kỳ hôn nhân thì khi đó nhà ở được xác định là tài sản chung.
Lưu ý: Trường hợp nhà ở chỉ được xây dựng bằng tiền lương của chồng hoặc tiền lương của vợ có được trong thời kỳ hôn nhân thì nhà ở đó vẫn được xác định là tài sản chung. Trong trường hợp không có căn cứ để chứng minh nhà ở mà vợ, chồng đang có tranh chấp là tài sản riêng của mỗi bên thì nhà ở đó được coi là tài sản chung.
Phương án chia tài sản khi ly hôn:
– Đối với đất: Quyền sử dụng đất là tài sản riêng nên không phải chia. Theo đó bố mẹ B đã tặng cho quyền sử dụng đất cho mình B đứng tên nên đất trên thuộc quyền sở hữu của riêng B
– Đối với nhà ở: Việc xử lý nhà ở do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được về nguyên tắc sẽ chia đôi giá trị của căn nhà, có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên, lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng,… (thông thường sẽ chia đôi giá trị căn nhà đó). Theo quy định tại điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
Mặc dù chia đôi giá trị tài sản nhưng trên thực tế thường sẽ không chia được bằng hiện vật (không chia đôi căn nhà) mà bên nào nhận nhà ở thì phải thanh toán cho bên còn lại phần giá trị được chia.
Trường hợp 2:
Ví dụ: Chị A kết hôn với B, sau khi kết hôn ba mẹ chồng (ba mẹ B) có thoả thuận bằng miệng cho vợ chông B một thửa đất tại thành phố Đà Nẵng để hai vợ chồng xây nhà nhưng vẫn chưa chuyển nhượng trên giấy chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với thửa đất trên. Sau một thời gian hai vợ chồng cùng nhau làm việc và tích góp đã xây nhà hoàn tất. Tuy nhiên, A và B chung sống với nhau được 2 năm sau đó phát sinh nhiều mâu thuẫn, A và B quyết định ly hôn, theo đó nhà và đất trên sẽ được giải quyết như sau.
Phương án chia tài sản khi ly hôn:
– Đối với đất: Quyền sử dụng đất là tài sản riêng nên không phải chia vì miếng đất trên khi ba mẹ B cho xây nhà vẫn chưa sang tên đổi chủ cho A và B nên theo đó quyền sử dụng đất trên vẫn thuộc quyền sở hữu của ba mẹ B.
– Đối với nhà ở: Việc xử lý nhà ở do các bên thỏa thuận, nếu không thỏa thuận được về nguyên tắc sẽ chia đôi giá trị của căn nhà, có tính đến công sức đóng góp của mỗi bên, lỗi của mỗi bên trong vi phạm quyền, nghĩa vụ của vợ chồng,… (thông thường sẽ chia đôi giá trị căn nhà đó). Theo quy định tại điều 59 Luật Hôn nhân và gia đình 2014.
3.3. Nhà và đất là tài sản riêng
Căn cứ khoản 1 Điều 33 Luật Hôn nhân và gia đình 2014, nhà và đất là tài sản riêng của chồng xảy ra trong trường hợp bố mẹ chồng tặng riêng quyền sử dụng đất cho con trai không tặng cho con dâu và nhà ở được xây dựng bằng tiền hoặc tài sản riêng của chồng. Khi ly hôn nếu thuộc trường hợp này thì toàn bộ nhà, đất sẽ là của chồng.
Tuy nhiên, ở trường hợp này người chồng phải chứng minh được là quyền sử dụng đất trên hoàn toàn là do ba mẹ mình tặng cho có giấy chuyển nhượng và đồng thời người chồng phải chứng minh được tiền xây nhà là do bản thân tự kiếm thông qua các bằng chứng cụ thể trước Toà như là tài sản là ngôi nhà có trước hôn nhân, nếu được xây sau khi kết hôn thì phải chứng minh được công sức của mình.
Trên đây là những nội dung liên quan đến “Xây dựng nhà trên đất của ba mẹ chồng thì khi ly hôn giải quyết như thế nào”. Trường hợp có thông tin cần giải đáp, vui lòng liên hệ theo số hotline 19006568 hoặc mục liên hệ trên trang web để được hỗ trợ và tư vấn.
