Hướng dẫn đầu tư vào Việt Nam (P5): Nhân sự, sở hữu trí tuệ và giải quyết tranh chấp

Nếu người sử dụng lao động bị xác định là sa thải sai trái, họ phải:

• Tái tuyển dụng người lao động theo hợp đồng lao động.
• Thanh toán bồi thường bằng tổng số tiền lương và phụ cấp (nếu có) trong thời gian người lao động bị sa thải sai trái, cộng thêm hai tháng lương và phụ cấp (nếu có). Nếu người lao động không muốn quay lại làm việc, họ sẽ nhận trợ cấp thôi việc ngoài bồi thường trên. Nếu người sử dụng lao động từ chối tái tuyển dụng và người lao động đồng ý, hai bên có thể thỏa thuận mức bồi thường thêm. Nếu không thỏa thuận được, tòa án sẽ quyết định.

3.4. Trợ cấp thôi việc

Trợ cấp thôi việc được trả khi chấm dứt hợp đồng lao động, bao gồm khi không gia hạn hợp đồng xác định thời hạn hoặc khi hai bên thỏa thuận chia tay. Mức trợ cấp là nửa tháng lương cho mỗi năm làm việc, trừ khi người lao động đã tham gia bảo hiểm thất nghiệp của Nhà nước từ tháng 1/2009.

3.5. Cắt giảm lao động hàng loạt

Người sử dụng lao động có thể cắt giảm lao động do thay đổi công nghệ, cấu trúc tổ chức, sáp nhập, ngừng hoạt động của bộ phận, hoặc tình hình kinh tế khó khăn. Khi việc cắt giảm liên quan đến hai người lao động trở lên, người sử dụng lao động phải lập và nộp “Kế hoạch sử dụng lao động” (LUP) cho Sở Lao động – Thương binh và Xã hội (DOLISA) trước khi thực hiện. Trước khi nộp LUP, người sử dụng lao động phải tham khảo ý kiến công đoàn cơ sở hoặc ban chấp hành công đoàn.

4. Bảo vệ tài sản trí tuệ

4.1. Đối tượng sở hữu trí tuệ đăng ký và chưa đăng ký

• Đã đăng ký: Bao gồm phát minh, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu (trừ nhãn hiệu nổi tiếng), giống cây trồng mới, chỉ dẫn địa lý, và thiết kế mạch tích hợp bán dẫn. Quyền sở hữu trí tuệ được xác lập qua thủ tục đăng ký.
• Chưa đăng ký: Bao gồm bí mật thương mại, tên thương mại, nhãn hiệu nổi tiếng, và quyền cạnh tranh không lành mạnh.

4.2. Bản quyền

Bản quyền có hiệu lực trong 50 năm kể từ khi tác giả qua đời, bảo vệ các tác phẩm viết, âm nhạc, phim, phần mềm, kiến trúc, tác phẩm nghệ thuật và các chương trình phát sóng.

4.3. Xử phạt hành chính

Xử phạt hành chính khi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ bao gồm cảnh cáo và phạt tiền từ một đến năm lần giá trị sản phẩm vi phạm. Các biện pháp bổ sung có thể bao gồm đình chỉ hoạt động kinh doanh trong thời gian nhất định.

4.4. Tố tụng

Mặc dù các biện pháp hành chính thường được ưa chuộng, hành động tòa án có thể cần thiết nếu cần yêu cầu tạm dừng hành vi vi phạm và/hoặc đòi bồi thường thiệt hại.

4.5. Truy tố hình sự

Hình phạt hình sự, bao gồm án tù trong các trường hợp nghiêm trọng, có thể áp dụng đối với hành vi vi phạm. Cá nhân sản xuất hoặc buôn bán hàng giả có doanh thu dưới 100 triệu đồng có thể bị phạt từ 100 triệu đến 1 tỷ đồng và/hoặc án tù từ một đến năm năm. Vi phạm có doanh thu từ 100 triệu đến 200 triệu đồng sẽ bị phạt tù từ 5 đến 10 năm. Vi phạm có doanh thu trên 200 triệu đồng có thể bị phạt tù từ 7 đến 15 năm.

5. Xử lý tranh chấp

5.1. Tòa án

Tố tụng dân sự Việt Nam chịu ảnh hưởng từ truyền thống “luật dân sự” của châu Âu, khác với “luật chung” của các nước nói tiếng Anh. Hệ thống tòa án bao gồm Tòa án quận, tỉnh, Tòa án nhân dân cấp cao và Tòa án tối cao tại Hà Nội. Các vụ việc liên quan đến công ty nước ngoài thường bắt đầu tại Tòa án quận và có thể kháng cáo lên Tòa án tỉnh. Các vấn đề phức tạp về đầu tư, tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, sở hữu trí tuệ, và công nghệ có thể bắt đầu tại Tòa án tỉnh và kháng cáo lên Tòa án nhân dân cấp cao tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, Cần Thơ.

5.2. Bằng chứng

Bằng chứng hợp lệ bao gồm tài liệu có thể đọc, nghe, nhìn; chứng cứ vật chất; lời khai của các bên và nhân chứng; kết luận của giám định viên; biên bản kiểm tra hiện trường; kết quả định giá tài sản; hồ sơ pháp lý do cơ quan chức năng lập; tài liệu công chứng/xác thực; và các nguồn khác theo quy định của pháp luật.

Khi các bên không thể thu thập bằng chứng, họ có thể yêu cầu tòa án áp dụng các biện pháp sau:

• Lấy lời khai của các bên hoặc nhân chứng.
• Thuê chuyên gia hoặc dịch vụ chuyên nghiệp hỗ trợ giải quyết vấn đề.
• Định giá tài sản.
• Kiểm tra hoặc thẩm định tại hiện trường.
• Uỷ quyền thu thập bằng chứng khác.
• Yêu cầu cá nhân, cơ quan hoặc tổ chức cung cấp tài liệu/ bằng chứng có thể đọc, nghe, nhìn hoặc các vật chứng liên quan đến vụ án dân sự.

5.3. Lệnh cấm tạm thời

Tòa án có thể ra lệnh tạm thời theo yêu cầu của một bên để bảo vệ bằng chứng hoặc đảm bảo tính khả thi của bản án. Tòa án Việt Nam có thể ra lệnh phong tỏa tài sản hoặc yêu cầu một bên làm hoặc ngừng làm một hành động nhất định. Tuy nhiên, yêu cầu lệnh cấm tạm thời ít khi được sử dụng vì thường yêu cầu bên yêu cầu phải đặt một khoản bảo đảm lớn.

5.4. Công nhận và thi hành bản án của tòa án nước ngoài

Tòa án Việt Nam không có nghĩa vụ thi hành bản án của tòa án nước ngoài, trừ khi có hiệp định quốc tế. Các hiệp định này chủ yếu với các nước cộng sản hiện nay hoặc trước đây. Tòa án Việt Nam có thể công nhận bản án nước ngoài dựa trên nguyên tắc tôn trọng và tương hỗ, miễn là việc công nhận không trái với các nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam.

6. Trọng tài

Nhiều nhà đầu tư nước ngoài tại Việt Nam thích trọng tài hơn là giải quyết tranh chấp tại tòa án Việt Nam vì các bên có thể lựa chọn hội đồng trọng tài, trong số những lý do khác.
Việc lựa chọn trọng tài làm phương thức giải quyết tranh chấp chỉ có thể thực hiện được nếu các bên đồng ý rõ ràng hoặc đã đồng ý trọng tài. Ngoài ra, một vấn đề chỉ có thể được giải quyết bằng trọng tài nếu:
• Tranh chấp phát sinh từ “hoạt động thương mại”.
• Ít nhất một bên trong tranh chấp tham gia vào hoạt động thương mại.
• Luật pháp Việt Nam cho phép giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài.
Các vấn đề thuộc thẩm quyền độc quyền của tòa án Việt Nam và không thể được trọng tài bao gồm, trong số những vấn đề khác, tranh chấp về bất động sản nằm trong lãnh thổ Việt Nam, các vụ án luật gia đình và các vụ án lao động.

6.1. Lựa chọn tổ chức trọng tài

Việt Nam có một số tổ chức trọng tài được cấp phép, trong đó VIAC (Tổ chức Trọng tài Quốc tế Việt Nam) tại Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam là phổ biến nhất. VIAC có thể thi hành phán quyết trực tiếp tại Việt Nam, là lợi thế so với các tổ chức trọng tài nước ngoài.

6.2. Thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài

Việt Nam là thành viên Công ước New York, cho phép thi hành phán quyết trọng tài nước ngoài, nhưng có một số ngoại lệ, như tranh chấp không thể giải quyết bằng trọng tài theo pháp luật Việt Nam hoặc phán quyết trái với nguyên tắc cơ bản của pháp luật Việt Nam. Các tòa án Việt Nam chưa có nhiều thành công trong việc thi hành các phán quyết trọng tài nước ngoài, với một số vụ việc chưa rõ ràng.

Trên đây là bài viết “Hướng dẫn đầu tư vào Việt Nam (P5): Nhân sự, sở hữu trí tuệ và giải quyết tranh chấp”. Trường hợp bạn còn đang thắc mắc hoặc muốn được sử dụng dịch vụ pháp lý, liên hệ ngay Luật Dương Gia:

CÔNG TY LUẬT TNHHH DƯƠNG GIA - CHI NHÁNH ĐÀ NẴNG

Địa chỉ: 141 Diệp Minh Châu, phường Hòa Xuân, quận Cẩm Lệ, thành phố Đà Nẵng

Điện thoại: 0931548999; 02367300899